ภาพลูกสาวทหารที่เสียชีวิตจากการปะทะชายแดนไทย-กัมพูชาถูกสร้างขึ้นด้วยเอไอ

หลังจากที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ประกาศมอบทุนการศึกษาให้กับบุตรของทหารที่เสียชีวิตจากการปะทะบริเวณชายแดนไทยกับพูชา ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์ได้แชร์ภาพที่สร้างด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่แสดงให้เห็นนักเรียนหญิงที่ถือรูปทหาร แต่ภาพดังกล่าวมีลักษณะที่บ่งชี้ว่าเป็นภาพที่สร้างจากเอไอ

"ถ้าเลื่อนผ่านถือว่าใจดำมาก ช่วยเป็นกำลังใจให้กับน้องนักเรียน ลูกสาวทหารกล้าที่รักษาดินแดน" คำบรรยายโพสต์เฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2568 เขียนระบุ 

โพสต์ดังกล่าวแชร์ภาพผู้หญิงสองคนในชุดนักเรียน โดยคนหนึ่งถือกรอบรูปทหาร ขณะที่อีกคนถือภาพโลงศพที่คลุมด้วยธง

Image
ภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์เฟซบุ๊กที่แชร์คำกล่าวอ้างเท็จ โดย AFP ทำเครื่องหมายกากบาทสีแดง

คำบรรยายโพสต์เขียนต่อว่า "จุฬาฯ มอบทุนเรียนฟรีจนจบการศึกษา แก่บุตรและคู่สมรสของวีรชนผู้เสียสละเพื่อปกป้องแผ่นดินไทย"

โพสต์นี้กลายเป็นกระแสไวรัลอย่างรวดเร็ว โดยมีคนกดไลค์มากกว่า 800,000 ครั้ง และมียอดแชร์มากกว่า 12,000 ครั้ง

คำกล่าวอ้างนี้ปรากฏในโลกออนไลน์หลังจากที่เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ประกาศมอบทุนการศึกษาให้แก่บุตรและคู่สมรสของทหาร ตำรวจตระเวนชายแดน และประชาชน ที่เสียชีวิตจากการปะทะบริเวณชายแดนไทย–กัมพูชา (ลิงก์บันทึกที่นี่ และ นี่)

บางกอกโพสต์รายงานด้วยว่า มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้ประกาศโครงการมอบทุนการศึกษาเช่นกัน ขณะที่ NBT สื่อของรัฐบาลรายงานว่า ผู้อำนวยการของโรงเรียนพยาบาลรามาธิบดีประกาศว่าจะยินดีรับ "น้องปิ่นมุก" ลูกสาวของทหารที่เสียชีวิต เข้าเรียนด้วยโควตาพิเศษ โดยไม่ต้องสอบ (ลิงก์บันทึกที่นี่และนี่)

การปะทะกันระหว่างไทยและกัมพูชาเป็นเวลา 5 วันทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 43 คนจากทั้งสองฝ่าย ซึ่งถือเป็นการปะทะจากข้อพิพาทชายแดนที่รุนแรงที่สุดในรอบกว่าสิบปีระหว่างไทยและกัมพูชา โดยการสู้รบยุติลงจากข้อตกลงหยุดยิง ซึ่งมีผลเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม (ลิงก์บันทึก)

ไทยและกัมพูชาบรรลุข้อตกลงหยุดยิงโดยมีอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย และชาติประธานอาเซียนเป็นคนกลาง ขณะที่โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ และคณะผู้แทนจากจีนร่วมไกล่เกลี่ย

คำกล่าวอ้างนี้ถูกแชร์ในโพสต์ออนไลน์ทาง X  เฟซบุ๊ก  ติ๊กตอก และ เธรดส์ 

อย่างไรก็ตาม ภาพที่ถูกแชร์กันอย่างแพร่หลายนั้นเป็นภาพที่ถูกสร้างด้วยเอไอ

จากการค้นหาภาพย้อนหลัง พบโพสต์ที่แชร์ภาพดังกล่าวพร้อมคำกล่าวอ้างเท็จ เมื่อคลิกที่แท็บ "เกี่ยวกับภาพนี้" พบข้อความกำกับภาพที่ระบุว่า "สร้างด้วย Google AI"

ซินธ์ไอดี (SynthID) เป็นเครื่องมื่อตรวจน้ำดิจิทัลที่สามารถใช้ระบุภาพที่สร้างขึ้นด้วยกูเกิลเอไอ (Google AI) โดยห้องปฏิบัติการดีปมายด์เอไอ (DeepMind AI) ได้เปิดตัวเทคโนโลยีดังกล่าวในปี 2566 (ลิงก์บันทึกที่นี่ และ นี่)

Image
ภาพถ่ายหน้าจอของกูเกิล ที่ระบุว่าภาพดังกล่าวถูกสร้างด้วยเอไอ

นอกจากนี้ การสังเกตภาพยังพบความผิดปกติในภาพที่ชี้ว่าภาพดังกล่าวถูกสร้างขึ้นด้วยเอไอ เช่น ชื่อที่ปรากฏอยู่บนชุดนักเรียน นั้นไม่ใช่ภาษาไทยที่ใช้ในชีวิตจริง และธงที่คลุมโลงศพนั้นก็ไม่ใช่ธงชาติไทย 

ตัวอักษรที่ไม่สามารถระบุภาษาได้บนชุดนักเรียนนั้น เป็นสิ่งที่มักพบได้ในภาพที่สร้างด้วยเอไอ

ขณะที่ธงชาติในภาพทางขวานั้น มีลักษณะที่คล้ายกับธงชาติคอสตาริกา ซึ่งมีสีที่เหมือนกับธงชาติไทย แต่ลำดับสีต่างกัน (ลิงก์บันทึก)

Image
ภาพถ่ายหน้าจอของภาพที่ถูกแชร์ในโพสต์เท็จ โดย AFP ทำการขยายภาพเพื่อเน้นให้เห็นจุดที่ผิดปกติ

ก่อนหน้านี้ AFP ได้ตรวจสอบคำกล่าวอ้างและข้อมูลเท็จที่เกี่ยวกับความขัดแย้งระหว่างประเทศไทยและกัมพูชา

พบเนื้อหาที่คุณต้องการให้เอเอฟพีตรวจสอบ?

ติดต่อเรา