ผู้โดยสารเว้นระยะห่างทางสังคมตามมาตรการป้องกันการระบาดของโรคโควิด-19 ขณะรอรถไฟฟ้าในช่วงชั่วโมงเร่งด่วนที่กรุงเทพฯ วันที่ 8 พฤษภาคม 2563 (AFP / Mladen Antonov)

ข้อมูลเท็จอ้างว่าการใช้หน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้าต่อเนื่องจะทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด

  • บทความนี้มีอายุมากกว่า 1 ปี
  • เผยแพร่ วันที่ 15 พฤษภาคม 2020 เวลา 11:00
  • ใช้เวลาอ่านประมาณ 1 นาที
  • เขียนโดย: AFP ประเทศไทย
ข้อความที่กล่าวอ้างว่าการใส่หน้ากากอนามัยอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานจะส่งผลให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด เนื่องจากการใส่หน้ากากอนามัยทำให้เราต้องสูดคาร์บอนไดออกไซด์ที่เราหายใจออกมากลับเข้าไปเรื่อยๆ ซึ่งทำให้เราขาดก๊าซออกซิเจน ได้ถูกแชร์ไปหลายร้อยครั้งทางเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์และอินสตาแกรม คำกล่าวอ้างนี้ทำให้เข้าใจผิด ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพกล่าวว่าไม่มีหลักฐานยืนยันว่าการใส่หน้ากากต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานจะทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด

คำกล่าวอ้างนี้ได้ถูกโพสต์ลงเฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 6 เมษายน 2563 และได้ถูกแชร์ออกไปอีกมากกว่า 100 ครั้ง

คำบรรยายเขียนว่า “ใส่หน้ากากอนามัย นานเกินไป ระวังอาการเลือดเป็นกรด เนื่องจากขาดออกซิเจนกันด้วยนะครับ ทำให้มีอาการมึนเวียนหัว จะอ้วก อ่อนแรง หน้ามือ คล้ายจะเป็นลม ต้องหาช่วงเวลา พักหายใจแบบ ไม่ใส่ Mask กันด้วยนะครับ งามไส้!!”

ด้านล่างคือภาพหน้าจอของโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด

Image
ภาพหน้าจอของโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด

คำกล่าวอ้างคล้ายๆ กันยังได้ถูกโพสต์ทางเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ และอินสตาแกรม

นอกจากคำกล่าวอ้างเป็นภาษาไทยแล้ว ยังมีผู้ใช้เฟซบุ๊กบางคนที่ได้โพสต์คำกล่าวอ้างคล้ายๆ กันเป็นภาษาอังกฤษที่นี่ นี่ และนี่

ด้านล่างคือภาพหน้าจอของโพสต์ภาษาอังกฤษที่ทำให้เข้าใจผิด

Image
ภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด

คำบรรยายในโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิดแปลเป็นภาษาไทยว่า “การใส่หน้ากากเป็นระยะเวลาต่อเรื่องจะส่งผลให้เกิดปัญหาในระบบทางเดินหายใจ ซึ่งจะถูกนำไปกล่าวว่าเป็นการระบาดระลอกที่สองของโรคโควิด-19”

“คอยดูประเทศที่บังคับให้ใส่หน้ากากจะมีตัวเลขผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ 'ระลอกสอง' ที่สูงที่สุด”

ข้อความภาษาอังกฤษด้านบนของรูปแปลเป็นภาษาไทยว่า “นี่คือ Hypercapnia (ภาวะความดันคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดแดงสูง) ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อเราได้รับคาร์บอนไดออกไซด์จากลมหายใจของตัวเองจากการใส่หน้ากากต่อเนื่อง”

“อาการหลักของคาร์บอนไดออกไซด์เป็นพิษ”

ข้อมูลจาก WebMD เว็บไซต์ทางการแพทย์ของประเทศสหรัฐอเมริการะบุว่า “Hypercapnia” (ภาวะความดันคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดแดงสูง) คือสภาวะที่ผู้ป่วยไม่สามารถหายใจได้ปกติและมีการก่อตัวของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในระบบหมุนเวียนโลหิต ทำให้ค่า pH ในเลือดเป็นกรด อาการหลักๆ ประกอบไปด้วยความวิตกกังวล ปวดศรีษะ และหายใจถี่

คำกล่าวอ้างนี้ทำให้เข้าใจผิด

เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2563 กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได้ผลิต infographic นี้ ซึ่งอธิบายว่าไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่ยืนยันว่าการใส่หน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้าเป็นระยะเวลานานจะส่งผลให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด

ด้านล่างคือภาพถ่ายหน้าจอรูป infographic ของกรมควบคุมโรค

Image
ภาพถ่ายหน้าจอรูป infographic ของกรมควบคุมโรค

ข้อความใน infographic เขียนว่า “ใส่หน้ากากอนามัย/ผ้า นานๆ เกิดภาวะเลือดเป็นกรด หรือไม่?”

“การใส่หน้ากากอนามัย/ผ้านานๆ อาจทำให้หายใจอึดอัด แต่ยังไม่มีการวิจัยรองรับว่าทำให้เลือดเป็นกรด เพราะภาวะเลือดเป็นกรด (Acidosis) คือความผิดปกติของเลือดหรือของเหลวในร่างกายที่ไม่สมดุล ทำให้เลือกมีความเป็นกรดเพิ่มขึ้น”

เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2563 โรงพยาบาลธนบุรีทวีตคำอธิบายว่า แม้ว่าการใส่หน้ากากอาจจะสร้างความอึดอัดแต่ไม่ถึงขั้นที่ทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด โรงพยาบาลธนบุรียืนยันว่าไม่มีงานวิจัยที่ยืนยันว่าจะเกิดผลกระทบทางสุขภาพจากการใส่หน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้าอย่างต่อเนื่อง

ภาพที่อยู่ในโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิดถูกนำมาดัดแปลงมาจากภาพต้นฉบับของ WikiJournal of Medicine โดยเป็นผลงานของ Mikael Häggström แพทย์ชาวสวีเดนและผู้สร้างเว็บไซต์ WikiJournal of Medicine

แต่ภาพต้นฉบับไม่มีข้อความที่เขียนว่า “การใส่หน้ากากอย่างต่อเนื่อง” จะทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด

ด้านล่างคือการเปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอระหว่างโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด (ซ้าย) และภาพต้นฉบับจาก WikiJournal (ขวา)

Image
เปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอระหว่างโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด (ซ้าย) และภาพต้นฉบับจาก WikiJournal (ขวา)

พบเนื้อหาที่คุณต้องการให้เอเอฟพีตรวจสอบ?

ติดต่อเรา