ประธานาธิบดียูเครน โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ระหว่างการแถลงข่าวในกรุงเคียฟในวันครบรอบหนึ่งปีหลังรัสเซียส่งกำลังทหารเข้ารุกรานยูเครน เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2566 ( AFP / GENYA SAVILOV)

คำกล่าวอ้างที่ปราศจากหลักฐานเกี่ยวกับความร่ำรวยผิดปกติของผู้นำยูเครน ถูกแชร์ในโลกออนไลน์

  • บทความนี้มีอายุมากกว่า 1 ปี
  • เผยแพร่ วัน 14 มีนาคม 2023 เวลา 08:14
  • ใช้เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
  • เขียนโดย: AFP ประเทศไทย
โพสต์กล่าวอ้างในโลกออนไลน์ระบุว่าประธานาธิบดียูเครนอย่าง โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี มีรายได้ต่อเดือนสูงถึง 11 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และครอบครองคฤหาสน์ในรัฐฟลอริดามูลค่ากว่า 35 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และมีพฤติกรรมการใช้จ่ายที่ฟุ่มเฟือย อย่างไรก็ตาม ตัวของ เซเลนสกี ไม่มีประวัติการเป็นเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ในสหรัฐฯ ขณะที่เอกสารเปิดเผยสินทรัพย์และการตรวจสอบจากองค์กรอิสระชี้ให้เห็นว่าเขานั้นห่างไกลจากการเป็นมหาเศรษฐี โดยคำกล่าวอ้างเรื่องการถือครองทรัพย์สินของผู้นำยูเครนนั้นปราศจากหลักฐานสนับสนุน

คำกล่าวอ้างนี้ถูกโพสต์ลงเฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2566

คำบรรยายโพสต์เขียนว่า “เซเลนสกีตีบทแตก: หุ่นเชิดประเทศนักล่าอาณานิคมมักรวย เพราะถูกเขาเอาเงินซื้อ เพื่อเป็นใบเบิกทางให้ประเทศนักล่าอาณานิคมเข้าไปปล้นทรัพยากรธรรมชาติของประเทศตัวเองไป”

โพสต์ดังกล่าวยังระบุว่าเซเลนสกีซื้อบ้านขณะที่เขาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดียูเครนถึง 15 หลัง และยังครอบครองเครื่องบินส่วนตัวอีก 3 ลำ โดยมีเงินเดือนสูงถึง 11 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ราว 380 ล้านบาท)

และยังมีการกล่าวถึง “คฤหาสน์หลังใหญ่ในรัฐฟลอริดา มูลค่า 35 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ” และ “เงินฝากในบัญชีต่างประเทศ 1.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ”

โพสต์ดังกล่าวได้เผยแพร่รูปของเซเลนสกีที่กำลังร้องไห้ โดยมีภาพธงชาติยูเครนพร้อมกับตราแผ่นดินของประเทศที่เรียกว่า “Tryzub” ซึ่งอาจแปลเป็นภาษาไทยว่า “สามง่าม” หรือ “ตรีศูล”

Image
ภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์เฟซบุ๊กที่ทำให้เข้าใจผิด ( Matichai Teawna)

คำกล่าวอ้างที่คล้ายกันถูกแชร์ทางเฟซบุ๊กที่นี่และนี่

ผู้ใช้งานจำนวนหนึ่งเชื่อว่าคำกล่าวอ้างนี้เป็นความจริง

คอมเมนต์หนึ่งระบุว่า “ประชาชนของตนทุกข์ทรมานเหลือทน แต่เซเลนสกีมีพร้อม : โมหะ โทสะ ทิฐิตนเอง”

ขณะที่ผู้ใช้งานอีกคนวิจารณ์ “แสดงได้สมบทบาทที่สุด ใจร้ายกับประชาชนและทหารของตัวเองมาก เรามาคอยดูกันต่อไปค่ะ”

คำกล่าวอ้างเดียวกันนี้ยังถูกแชร์อย่างแพร่หลายในต่างประเทศทั้งบนเฟซบุ๊ก อินสตาแกรมและทางทวิตเตอร์

อย่างไรก็ตาม โฆษกของเซเลนสกี เซอกีร์ นีกีโฟรอฟ (Sergiy Nykyforov) ชี้แจงกับ AFP ว่าคำกล่าวอ้างทั้งหมดข้างต้น “ไม่เป็นความจริง” เลยซักข้อ

อสังหาริมทรัพย์ของเซเลสกี

จากการตรวจสอบของ AFP ในเอกสารสาธารณะในทั้ง 67 รัฐ ของสหรัฐอเมริกา ไม่พบว่าประธานาธิบดียูเครนเป็นเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ใดๆ ภายใต้ชื่อของเขา

นอกจากนี้ นิตยสารฟอร์บส์ได้ประเมินมูลค่าอสังหาริมทรัพย์ของเซเลนสกี เมื่อเดือนเมษายน 2565 ไว้ที่ราว 4 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เท่านั้น ทรัพย์สินของเขาส่วนหนึ่งประกอบไปด้วย อพาร์ทเมนท์ที่มีชื่อเขาเป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียวจำนวน 3 หลัง ซึ่งตั้งอยู่ในกรุงเคียฟและในคาบสมุทรไครเมีย ขณะที่อพาร์ทเมนท์ที่เขาเป็นเจ้าของร่วม มี 2 หลัง และยังมีตึกการค้าอีกจำนวน 1 แห่งและพื้นที่จอดรถ 5 แห่งด้วยกัน

ตามรายงานเผยแพร่ทรัพย์สินในปี 2563 ของเซเลนสกีและภรรยาจากองค์การต่อต้านการทุจริตแห่งยูเครนพบว่า ทั้งคู่เป็นเจ้าของรถ 2 คัน พร้อมกับนาฬิกาหรูอีก 6 เรือน

ก่อนหน้านี้ นิตยสารฟอร์บส์เคยรายงานไว้เมื่อปี 2565 ว่า พวกเขา “ไม่พบหลักฐาน” ที่ชี้ว่าเซเลนสกีเป็นเจ้าของเรือยอร์ชและเครื่องบินเจ็ทส่วนตัว นอกจากนี้ AFP ยังไม่พบหลักฐานเกี่ยวกับทรัพย์สินของเซเลนสกีอื่นๆ ที่ถูกอ้างบนโพสต์ออนไลน์

ในรายงานเปิดโปงเส้นทางการเงินผิดกฎหมายของมหาเศรษฐีและผู้มีอิทธิพลทั่วโลก ภายใต้ชื่อ ‘แพนดอรา เปเปอร์ส’ (Pandora Papers) ซึ่งจัดทำโดยเครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ หรือ International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) ซึ่งเผยแพร่ครั้งแรกเมื่อปี 2564 มีการพูดถึงเซเลนสกีและหุ้นส่วนธุรกิจของเขาที่ได้มีการจดจัดตั้งเครื่องข่ายบริษัทนอกอาณาเขต (Offshore Company) ขึ้นในปี 2555

รายงานฉบับดังกล่าวเป็นการสืบสวนสวบสวนที่ใช้นักข่าวมากถึง 600 คน เพื่อตรวจสอบเอกสารรั่วไหลมากกว่า 11.9 ล้านฉบับ จากบริษัทให้บริการทางการเงิน 14 แห่งที่ตั้งอยู่ทั่วโลก

ตามแพนดอรา เปเปอร์สนั้น หุ้นส่วนธุรกิจของเซเลนสกีจดจัดตั้งบริษัทนอกอาณาเขต 2 บริษัท เพื่อซื้ออสังหาริมทรัพย์ 3 แห่ง ในกรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร อย่างไรก็ตามเครือข่ายผู้สื่อข่าวที่รายงานเกี่ยวกับองค์กรอาชญากรรมและการทุจริต (OCCRP) ระบุว่า พวกเขา “ไม่พบหลักฐานที่ชี้ว่าเซเลนสกีมีส่วนร่วมกับธุรกรรมที่เกี่ยวข้องกับอสังหาริมทรัพย์ในลอนดอน”

ดรู ซัลลิวาน ผู้ร่วมก่อตั้ง OCCRP ยืนยันกับ AFP เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2566 ผ่านทางอีเมลว่าเซเลนสกี “รวย” จริง แต่ OCCRP “ไม่พบสินทรัพย์อื่น ๆ” ที่เชื่อมโยงไปถึงตัวเขา

ด้าน ICIJ ปฏิเสธที่จะให้ข้อมูลเพิ่มเติม

ความมั่งคั่งและเงินเดือน

นิตยสารฟอร์บส์รายงานไว้เมื่อปี 2565 ว่า ยูเครนมีมหาเศรษฐีระดับพันล้านทั้งหมด 7 คน โดยเซเลนสกีไม่ใช่มหาเศรษฐีระดับพันล้าน เขามีความมั่งคั่ง “ประมาณ 20 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ”

หน่วยงานตรวจสอบข้อเท็จริงหลายหน่วยงานรวมถึงองค์กรที่ตั้งอยู่ในยูเครนเอง ต่างก็มีข้อสรุปเกี่ยวกับความมั่งคั่งของเซเลนสกีที่คล้ายๆ กัน

เซเลนสกีและภรรยา โอเลนา เซเลนสกา เปิดเผยสินทรัพย์ของพวกเขาในปี 2563 ว่าประกอบไปด้วย เงินฝากในธนาคารจำนวน 700,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ และเงินสดอีกจำนวน 650,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ทว่าสินทรัพย์หลักของเซเลนสกี คือการถือหุ้นจำนวน 25 เปอร์เซนต์ ในบริษัทรับผลิตสื่อ Kvartal 95 LLC ที่เขาและเพื่อนจากมัธยมปลายและโรงเรียนกฎหมายร่วมกันตั้งขึ้นมาตั้งแต่ปี 2546

“เราไม่เห็นการเปลี่ยนแปลง (ด้านความมั่งคั่ง) นับตั้งแต่เผยแพร่บนความนั้น” โวโลดิเมียร์ ลานดา รองบรรณาธิการบริหารสูงสุดของฟอร์บส์ยูเครน ให้สัมภาษณ์กับ AFP ผ่านทางอีเมล เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2566 “อย่างไรก็ดี มูลค่าของบริษัท Kvartal 95 LLC ลดลง เนื่องจากความต้องการรายการตลกที่ลดลงอยา่งมีนัยสำคัญตั้งแต่ปีที่ผ่านมา”

สำหรับเงินเดือนของเซเลนสกีนั้น ตามข้อมูลจากรายงานแสดงทรัพย์สินของเขา ชี้ว่าในฐานะประธานาธิบดี ณ ปี 2563 เขาได้รับเงินเดือนจำนวน 336,000 ฮริฟเนียยูเครน หรือคิดเป็นเม็ดเงินราว ๆ 12,500 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อปี เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยอัตราแลกเปลี่ยนในปี 2563

สำนักข่าวหลายแห่งของยูเครนรายงานว่า ในช่วงฤดูใบไม้ผลิของปี 2564 เซเลนสกีเปิดเผยข้อมูลสินทรัพย์ของเขาว่า ตัวเขานั้นได้รับเงินมูลค่า 4.6 ล้านฮริฟเนียยูเครน (171,120 ดอลลาร์สหรัฐฯ) จากค่าลิทสิทธิ์ และอีก 13.4 ล้านฮริฟเนียยูเครน (498,480 ดอลลาร์สหรัฐฯ) จากการขายบ้านและที่ดิน ค่าลิขสิทธิ์เกือบทั้งหมดนั้นมาจาก Kvartal 95 ซึ่งมีการประเมินรายได้บริษัทในปีนั้นราว 30 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

ด้านเซเลนสกาเปิดเผยสินทรัพ์ของเธอว่ามีเงินเดือนจำนวน 952,900 ฮริฟเนียยูเครน (35,447 ดอลลาร์สหรัฐฯ) จากบริษัทในปี 2563 ส่งผลให้รายได้รวมของครอบครัวในปีนั้นขึ้นมาอยู่ที่ 220,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ โดยเป็นตัวเลขที่ไม่นับรายได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ ทั้งหมดนี้ห่างไกลจากตัวเลข 11 ล้านดออลลาร์สหรัฐฯ ในโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิดไปมาก

AFP ติดต่อองค์การต่อต้านการทุจริตแห่งยูเครนเพื่อขอข้อมูลเพิ่มเติม แต่ยังไม่ได้รับการติดต่อกลับ

ภาพร้องไห้ปลอม

ภาพของเซเลนสกีที่ปรากฎอยู่บนโพสต์ที่ทำให้เข้าใจผิด เป็นภาพที่ถูกดัดแปลง

การค้นหาภาพย้อนกลับผ่าน Google ร่วมกับการพิจารณารายละเอียดและองค์ประกอบภาพ พบว่าภาพต้นฉบับนั้นได้รับการเผยแพร่ผ่านสำนักข่าว Associated Press (AP) เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2565 โดยทาง AP ได้ภาพมาจากสำนักนายกรัฐมนตรีของยูเครนอีกทีหนึ่ง

โดยภาพตั้งฉบับนั้นมาจากการบันทึกหน้าจอจากวิดีโอแถลงการณ์ความยาว 10.39 นาที ของเซเลนสกี ที่เผยแพร่บนเว็บไซต์ของรัฐบาล เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2565

ด่านล่างคือการเปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอระหว่างภาพเซเลนสกีที่ถูกดัดแปลง (ซ้าย) และภาพถ่ายต้นฉบับจาก AP (ขวา):

Image
เปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอระหว่างภาพเซเลนสกีที่ถูกดัดแปลง (ซ้าย) และภาพถ่ายต้นฉบับจาก AP (ขวา)

AFP ตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับประเด็นของเซเลนสกีและสงครามในยูเครนที่นี่

พบเนื้อหาที่คุณต้องการให้เอเอฟพีตรวจสอบ?

ติดต่อเรา