วิดีโอนี้แสดงเหตุแผ่นดินไหวในญี่ปุ่นช่วงวันปีใหม่ ไม่ใช่ในเดือนสิงหาคม 2567

"เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.1 แมกนิจูด ที่มิยาซากิ ประเทศญี่ปุ่น" ผู้ใช้งานเฟซบุ๊กรายหนึ่งแชร์วิดีโอพร้อมเขียนคำบรรยายเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2567

โพสต์ดังกล่าวแชร์วิดีโอฝังข้อความภาษาอังกฤษที่ระบุข้อความในลักษณะเดียวกัน โดยโพสต์ดังกล่าวถูกแชร์ในกลุ่มเฟซบุ๊กที่มีสมาชิกมากกว่า 310,000 บัญชี

วิดีโอในโพสต์แสดงภาพผู้คนวิ่งหาที่กำบังใต้โต๊ะ และยังเผยให้เห็นหน้าจอแสดงคะแนนและรางวางลูกโบว์ลิงที่กำลังสั่นสะเทือน

Image

ภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์เท็จ บันทึกภาพวันที่ 19 สิงหาคม 2567

โพสต์นี้ถูกแชร์บนโลกออนไลน์หลังจากเกิดเหตุแผ่นดินไหวขนาด 7.1 และคลื่นสึนามิขนาดเล็กบริเวณชายฝั่งในจังหวัดมิยาซากิทางตะวันตกเฉียงใต้ของญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2567 โดยไม่มีรายงานความเสียหายร้ายแรงจากเหตุแผ่นดินไหวครั้งนี้ (ลิงก์บันทึก)

สำนักงานอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่นออกประกาศเตือนถึงแนวโน้มที่จะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ (megaquake) ตามมาหลังเหตุแผ่นดินไหวครั้งแรกที่ส่งผลให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บอย่างน้อย 15 คน ซึ่งในเวลาต่อมาทางการญี่ปุ่นได้ยกเลิกประกาศเตือนเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม (ลิงก์บันทึก)

วิดีโอนี้ยังถูกแชร์พร้อมกับคำกล่าวอ้างเท็จลักษณะเดียวกันในภาษาต่าง ๆ เช่น ภาษาเกาหลี  ฟิลิปปินส์  เมียนมา และจีน

อย่างไรก็ตาม วิดีโอดังกล่าวแสดงเหตุแผ่นดินไหวในเดือนมกราคม 2567 ซึ่งเกิดขึ้นในจังหวัดอิชิกาวะทางภาคกลางของญี่ปุ่น

แผ่นดินไหวในวันปีใหม่

เมื่อค้นหาภาพปกของวิดีโอแบบย้อนหลังและค้นหาด้วยคำสำคัญบนกูเกิล พบวิดีโอเดียวกันนี้ในเวอร์ชันที่ยาวกว่าปรากฏบนเว็บไซต์คลังภาพเก็ตตี้ อิมเมจส์ (Getty Images) (ลิงก์บันทึก)

Image

ภาพถ่ายหน้าจอของวิดีโอต้นฉบับบน Getty Images บันทึกภาพวันที่ 19 สิงหาคม 2567

คำบรรยายบางส่วนแปลเป็นภาษาไทยว่า "ญี่ปุ่น: ผู้คนหลบใต้โต๊ะที่ลานโบว์ลิงในอิชิกาวะขณะเกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.5 แผ่นดินไหวรุนแรงครั้งนี้ถล่มบริเวณคาบสมุทรโนโตะในจังหวัดอิชิกาวะเมื่อวันที่ 1 มกราคม"

คำบรรยายระบุที่มาของวิดีโอว่ามาจากสเป็กที (Spectee) ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่รวบรวมและให้บริการเนื้อหาที่ผู้ใช้งานสร้างขึ้น (UGC) โดยเน้นเนื้อหาเกี่ยวกับภัยพิบัติในญี่ปุ่น (ลิงก์บันทึก)

ด้านล่างคือการเปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์เท็จ (ซ้าย) และวิดีโอต้นฉบับที่เผยแพร่โดย Spectee (ขวา):

Image

เปรียบเทียบภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์เท็จ (ซ้าย) และวิดีโอต้นฉบับที่เผยแพร่โดย Spectee (ขวา)

วิดีโอดังกล่าวถูกเผยแพร่ในรายงานของสื่อต่างประเทศอย่างซีเอ็นเอ็น (CNN) และอัลจาซีรา (Al Jazeera) เกี่ยวกับเหตุแผ่นดินไหวในญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2567 เช่นกัน (ลิงก์บันทึกที่นี่ และนี่)

อ่านรายงานตรวจสอบข้อเท็จจริงของ AFP เกี่ยวกับเหตุแผ่นดินไหวในเดือนสิงหาคม 2567 ในญี่ปุ่นได้ที่นี่ นี่  และ นี่