ข่าวปลอมเกี่ยวกับ "เครื่องบินผู้แสวงบุญฮัจญ์ตก" แพร่กระจายบนโลกออนไลน์
- เผยแพร่ วันที่ 10 มิถุนายน 2568 เวลา 11:42
- ใช้เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
- เขียนโดย: Chayanit ITTHIPONGMAETEE, Gemma CAHYA, AFP ประเทศไทย, AFP อินโดนีเซีย
สงวนลิขสิทธิ์ © AFP 2560-2568 การใช้เนื้อหาในลักษณะเชิงพาณิชย์จำเป็นต้องสมัครเป็นสมาชิก ข้อมูลเพิ่มเติม
"หัวใจสลายเมื่อทราบข่าวเครื่องบินที่บรรทุกผู้แสวงบุญจากประเทศมอริเตเนียตกนอกชายฝั่งทะเลแดงขณะกำลังมุ่งหน้าไปยังสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ มีรายงานผู้แสวงบุญเสียชีวิตบนเรือกว่า 200 ราย" โพสต์เฟซบุ๊กเขียนคำบรรยายเป็นภาษาไทยเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2568
โพสต์ดังกล่าวแชร์วิดีโอความยาว 1 นาที โดยเผยให้เห็นห้องโดยสารที่มืด และเสียงของผู้โดยสารที่กำลังสวดภาวนาในภาวะตื่นตระหนก
ขณะที่โพสต์อินสตาแกรม ได้เผยแพร่ภาพเครื่องบินไฟไหม้ พร้อมคำกล่าวอ้างภาษาอินโดนีเซียว่า "เครื่องบินที่บรรทุกผู้แสวงบุญชาวมอริเตเนียตกบริเวณชายฝั่งทะเลแดง ขณะมุ่งหน้าไปยังนครเมกกะ มีผู้แสวงบุญเสียชีวิตกว่า 210 ราย"
คำกล่าวอ้างลักษณะนี้ถูกแชร์ทางเฟซบุ๊กในหลายภาษา เช่นอังกฤษและฮินดี โดยโพสต์เหล่านี้ปรากฏในช่วงที่ชาวมุสลิมกว่า 1.5 ล้านคนเดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ซึ่งเป็นพิธีศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาอิสลาม (ลิงก์บันทึก)
อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2568 สายการบินมอริเตเนียได้ออกแถลงการณ์ผ่านบัญชีเฟซบุ๊กอย่างเป็นทางการ (ลิงก์บันทึก) โดยระบุว่า "สื่อสังคมออนไลน์จากต่างประเทศบางแห่งได้เผยแพร่ข่าวลือเกี่ยวกับเหตุเครื่องบินตกในทะเลแดง โดยอ้างว่าเป็นเครื่องบินที่บรรทุกผู้แสวงบุญชาวมอริเตเนีย ซึ่งไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด"
สายการบินยืนยันด้วยว่า เที่ยวบินของผู้แสวงบุญชาวมอริเตเนียทุกคนเดินทางถึงซาอุดีอาระเบียอย่างปลอดภัยทั้งหมด
การค้นหาภาพย้อนหลังโดยใช้คีย์เฟรมของวิดีโอ พบว่าคลิปเดียวกันถูกเผยแพร่ตั้งแต่วันที่ 29 ตุลาคม 2561 ในโพสต์ทางอินสตาแกรม
AFP เคยตรวจสอบคำกล่าวอ้างที่แชร์คลิปดังกล่าวในบริบทที่ผิดมาแล้วก่อนหน้านี้
เดวิด ดิทามา เจ้าของบัญชีอินสตาแกรมดังกล่าว เขียนในโพสต์ว่าเขาแชร์คลิปนี้หลังเกิดเหตุการณ์เครื่องบินสายการบินไลออนแอร์ เที่ยวบิน JT 610 ตกในวันเดียวกัน โดยเขาต้องการแบ่งปันประสบการณ์ส่วนตัวที่เคยเผชิญเหตุการณ์คล้าย ๆ กันนี้ในปีก่อนหน้า (ลิงก์บันทึก)
ดิทามากล่าวกับ AFP ว่า เขาถ่ายวิดีโอนี้เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2560 ขณะที่กำลังโดยสารเที่ยวบิน JT 353 ของสายการบินไลออนแอร์ จากเมืองปาดัง จังหวัดสุมาตราตะวันตก ไปยังกรุงจาการ์ตา ซึ่งเที่ยวบินดังกล่าวตกหลุมอากาศอย่างรุนแรงซึ่งทำให้เครื่องยนต์หยุดทำงานชั่วคราว แต่เครื่องบินก็สามารถลงจอดได้อย่างปลอดภัย
สุโตโป ปูร์โว นูโกรโฮ อดีตโฆษกสำนักงานจัดการภัยพิบัติของอินโดนีเซีย โพสต์ข้อความทาง X ในวันเดียวกันว่าคลิปวิดีโอดังกล่าวเป็นเหตุการณ์ความปั่นป่วนบนเที่ยวบิน JT 353 พร้อมระบุว่า "ผู้โดยสารทุกคนปลอดภัย" (ลิงก์บันทึก)
ในขณะเดียวกัน AFP ยังพบว่าภาพเครื่องบินไฟไหม้นั้นแสดงให้เห็นถึงความผิดปกติที่ชี้ว่าภาพดังกล่าวถูกสร้างด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI)
ความผิดปกติที่สามารถสังเกตได้ในภาพนี้รวมถึง ขนาดของหน้าต่างผู้โดยสารที่ไม่เท่ากัน บุคคลที่ยืนอยู่ใกล้ตัวเครื่องซึ่งมีลักษณะผิดปกติ เช่น ไม่มีแขน ขา หรือศีรษะ
แม้เทคโนโลยี AI กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว แต่เนื้อหาที่สร้างขึ้นด้วย AI ยังคงมีข้อผิดพลาดอยู่ ซึ่งสามารถใช้เป็นจุดสังเกตสำคัญในการจับผิดภาพได้
ก่อนหน้านี้ AFP เคยตรวจสอบคำอ้างเท็จในลักษณะเดียวกันว่าเครื่องบินของชาวมุสลิมจากมอริเตเนียตก สามารถอ่านรายงานภาษาไทยได้ที่นี่
พบเนื้อหาที่คุณต้องการให้เอเอฟพีตรวจสอบ?
ติดต่อเรา
