นี่เป็นวิดีโอพิธีกรรมเปลี่ยนศาสนาในประเทศซาอุดิอาระเบียในเดือนพฤษภาคม 2562 ซึ่งเกิดขึ้นหลายเดือนก่อนไวรัสโคโรน่าเริ่มระบาด

วิดีโอนี้ได้ถูกโพสต์ลงเฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2563 และมีผู้คนเข้าไปดูวิดีโอแล้วกว่า 73,000 ครั้ง

วิดีโอความยาว 1 นาที 27 วินาที แสดงภาพกลุ่มชายยืนเข้าแถวพร้อมชูนิ้วชี้ขึ้น และท่องบทพูดตามชายที่ถือไมโครโฟนนำพิธี

ด้านล่างคือภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์ที่เข้าใจผิด

“Masha Alloh!... ข่าวล่าสุดซึ่งเผยแพร่ในประเทศจีนตอนนี้มีคนจีนเข้ามานับถือศาสนาอิสลามกว่า 20ล้านคน.เพราะพิษไวรัสโคโรน่า ซึ่งไวรัสนี้ไม่โดนคนมุสลิมแม้แต่คนเดียว.”

สำนักข่าว AFP รายงานวันที่ 12 มีนาคม 2563 ว่าไวรัสโคโรน่า หรือ COVID-19 คร่าชีวิตผู้ป่วยไปแล้วกว่า 4,600 คน โดยมีผู้ติดเชื้อกว่า 125,000 คนทั่วโลก

วิดีโอเดียวกันได้ถูกแชร์ต่อพร้อมคำกล่าวอ้างคล้ายๆ กันที่นี่ นี่ นี่ และนี่

วิดีโอเดียวกันถูกแชร์เป็นภาษามาเลเซียที่นี่และภาษาอังกฤษที่นี่และนี่อีกด้วย

คำกล่าวอ้างดังกล่าวเป็นเท็จ วิดีโอนี้เป็นวิดีโอบันทึกภาพการเปลี่ยนศาสนาในประเทศซาอุดิอาระเบียในเดือนพฤษภาคม 2562 อย่างน้อยครึ่งปีก่อนไวรัสโคโรน่าจะเริ่มระบาดที่เมืองอู่ฮั่นในช่วงปลายปี 2562

การค้นหาภาพย้อนหลังพบวิดีโอเดียวกันถูกเผยแพร่ที่นี่เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2562 โดยผู้ใช้เฟซบุ๊กที่มีชื่อว่า Ahmad Erandio

คำบรรยายภาพเขียนว่า “ALHAMDULILLAH ขอต้อนรับพี่น้องเราสู่ความศรัทธาของพวกเรา”

หากฟังเสียงในวิดีโอช่วงวินาทีที่ 0:05 ถึง 0:51 ในคลิปวิดีโอ จะสามารถได้ยินชายที่ถือไมโครโฟนท่องบทชะฮาดะฮ์ ซึ่งเป็นการประกาศความเชื่อในศาสนาอิสลาม และเป็นส่วนสำคัญของพิธีการเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม โดยผู้ร่วมพิธีจะท่องบทภาษาอาหรับก่อน และตามด้วยคำแปล

หลังจากนั้นในช่วงวินาทีที่ 53 จะได้ยินเสียงกลุ่มคนเข้าพิธีท่องบทชะฮาดะฮ์ตามในภาษาตากาล็อก

ด้านล่างคือภาพถ่ายเปรียบเทียบวิดีโอในโพสต์ที่เข้าใจผิด (ซ้าย) กับวิดีโอจากโพสต์ต้นฉบับ (ขวา)

นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตเห็นโปสเตอร์ภาษาอาหรับที่ด้านหลังของห้อง

ในอีกโพสต์หนึ่งของ Ahmad Erandio เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2562 มีอีกรูปถ่ายหนึ่งที่มีภาพโปสเตอร์เดียวกันอยู่ในวิดีโอนี้

ด้านล่างคือภาพถ่ายหน้าจอของโพสต์ดังกล่าว

ข้อความภาษาอาหรับแปลเป็นไทยว่า “โครงการถือศีลอดในเมืองอุตสาหกรรมเจดดาห์ (ราชอาณาจักรซาอุดิอาระเบีย)”

สำนักข่าว Arab News ของซาอุดิอาระเบียรายงานว่า เดือนรอมฎอนเริ่มขึ้นในวันที่ 6 พฤษภาคม และสิ้นสุดในวันที่ 4 มิถุนายน ซึ่งตรงกับวันที่วิดีโอถูกเผยแพร่ผ่านเฟซบุ๊กของ Ahmad Erandio

นอกจากวิดีโอดังกล่าว ยังมีข้อความคล้ายๆ กันในโพสต์เฟซบุ๊ก ที่ได้แสดงภาพถ่ายขณะที่ประชาชนชาวจีนเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามอันเนื่องมาจากการระบาดของไวรัสโคโรน่า ซึ่งโพสต์นี้ก็ถูกแชร์ออกไปอีกหลายร้อยครั้ง

สำนักข่าว AFP ได้นำภาพดังกล่าวมาค้นหาย้อนหลังและพบว่าเป็นภาพของนักข่าว Reuters ตั้งแต่วันที่ 3 มกราคม 2562 เกือบหนึ่งปีเต็มก่อนจะมีการระบาดของไวรัสโคโรน่า คำบรรยายภาพของ Reuters เขียนว่า ภาพนี้เป็นภาพชาวมุสลิมสวดมนต์ระหว่างการเดินทางเยือนสถาบันอิสลามซินเจียงในเขตซินเจียง ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศจีน