โพสต์เท็จแชร์รูปเอไอและคำกล่าวอ้างว่าพีระมิดที่เก่าแก่ที่สุดในโลกตั้งอยู่ในอินโดนีเซีย
- เผยแพร่ วันที่ 8 เมษายน 2568 เวลา 10:49
- ใช้เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
- เขียนโดย: Pasika KHERNAMNUOY, Tommy WANG, AFP ประเทศไทย, AFP ฮ่องกง, AFP อินโดนีเซีย
สงวนลิขสิทธิ์ © AFP 2560-2568 การใช้เนื้อหาในลักษณะเชิงพาณิชย์จำเป็นต้องสมัครเป็นสมาชิก ข้อมูลเพิ่มเติม
"Gunung Padang: พีระมิดที่เก่าแก่ที่สุดในโลกซ่อนอยู่ใต้พิภพ" ข้อความของโพสต์เฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2568 ระบุ
ภาพในโพสต์ดังกล่าวแสดงให้เห็นอาคารทรงครึ่งวงกลมเป็นชั้น ๆ ภายใต้เนินเขาซึ่งปกคลุมไปด้วยป่าไม้
"สิ่งที่เกิดขึ้นถ้าพีระมิดที่เก่าแก่ที่สุดในโลกไม่ได้อยู่ในอียิปต์ แต่อยู่ในอินโดนีเซีย" ข้อความในโพสต์ระบุเพิ่มเติม
คำกล่าวอ้างเดียวกันถูกแชร์ออกไปหลายหมื่นครั้งพร้อมกับรูปภาพลักษณะคล้ายกันในมุมต่าง ๆ ทั้งในโพสต์ภาษาไทย จีน อังกฤษ และ อินโดนีเซีย
ระเบียงหิน
นักวิชาการยืนยันกับ AFP ว่า คำกล่าวอ้างว่ากุนุงปาดังเป็นสถาปัตยกรรมพีระมิดไม่ตรงกับข้อเท็จจริง
ลุฟตี ยอนดรี นักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยปัดจัดจารัน ซึ่งได้ทำการขุดค้นศึกษาโบราณสถานดังกล่าวมาตั้งแต่ปี 2540 บอกกับ AFP เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2568 ว่า โครงสร้างของกุนุงปาดังเป็น "ระเบียงหินที่ถูกจัดเรียงอย่างซับซ้อน" (ลิงก์บันทึก)
เขากล่าวเพิ่มเติมว่าผลการตรวจหาอายุด้วยคาร์บอนพบว่าระเบียงหินนี้ถูกสร้างขึ้นในราวช่วง 117 ถึง 45 ปีก่อนคริสต์ศักราช และเป็นการก่อสร้างเพิ่มเติมเหนือเสาหินที่เกิดขึ้นจากกระบวนการทางธรณีวิทยาตามธรรมชาติ
ทรูมัน ซีมันจุนตัก จากศูนย์การศึกษายุคก่อนประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมออสโตรนีเซียน กล่าวเช่นเดียวกันว่า กุนังปาดัง "ไม่มีความเกี่ยวข้องใด" กับพีระมิด (ลิงก์บันทึก)
"การอ้างว่ามีห้องโถงที่สร้างด้วยฝีมือมนุษย์ภายใต้เนินเขานั้นเป็นเรื่องเพ้อเจ้อ" เขากล่าวเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2568 "มาใช้เหตุผลและพูดคุยกันด้วยข้อมูลจะดีกว่า"
งานวิจัยปี 2566 ชิ้นหนึ่งซึ่งบรรยายลักษณะของกุนุงปาดังว่าเป็น "พีระมิดสมัยยุคก่อนประวัติศาสตร์" และได้รับการตีพิมพ์ในวารสารโบราณคดีศึกษา (Archaeological Prospection) นั้นได้ถูกถอดถอนในเวลาต่อมา เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญสาขาธรณีฟิสิกส์ โบราณคดี และการตรวจหาอายุด้วยคาร์บอนกัมมันตรังสีต่างตั้งคำถามเกี่ยวกับความถูกต้องของงานวิจัยชิ้นนี้ (ลิงก์บันทึก)
ผิดหลักฟิสิกส์
นอกจากนี้ ภาพต่าง ๆ ที่ปรากฏในโลกออนไลน์นั้นยังมีความแตกต่างจากภาพของสถานที่จริงซึ่งบันทึกเมื่อเดือนกรกฎาคม 2554 และถูกเผยแพร่บนเว็บไซต์ภาพของ AFP
ซีเหวย หลิ่ว ผู้อำนวยการห้องปฏับัติการทางนิติวิทยาศาสตร์สื่อของมหาวิทยาลัยบัฟฟาโล กล่าวว่าผลการวิเคราะห์ภาพต่าง ๆ พบว่า "มีความเป็นไปได้เกือบจะร้อยเปอร์เซนต์" ที่ภาพเหล่านี้เกิดจากเครื่องมือเอไอ (ลิงก์บันทึก)
เขากล่าวว่าหนึ่งในภาพที่ถูกแชร์พบจุดที่ผิดหลักทัศนมิติตามการมองเห็นจริง กล่าวคือแนวเส้นขนานทั้งสี่เส้นที่ควรจะเอียงเข้าหากันกลับไม่บรรจบที่จุดเดียวกัน ซึ่งถือ "เป็นหนึ่งในลักษณะของข้อผิดพลาดที่มักปรากฏในภาพที่สร้างจากเอไอ"
ฉู่ หู ผู้อำนวยการห้องปฏิบัติการการเรียนรู้ของเครื่อง (machine learning) และการสืบค้นหลักฐานสื่อ มหาวิทยาลัยเพอร์ดู ชี้ให้เห็นว่าเงาในภาพนั้น "เป็นไปไม่ได้ตามหลักฟิสิกส์" เนื่องจากเงาของวัตถุทอดไปยังทิศทางตรงกันข้ามกับแหล่งกำเนิดแสง (ลิงก์บันทึก)
แม้ว่าปัจจุบันจะยังไม่มีวิธียืนยันภาพที่สร้างจากเอไอที่สามารถใช้ได้ผลในทุกกรณี แต่การสังเกตองค์ประกอบภาพที่ผิดปกติถือเป็นขั้นตอนเบื้องต้นที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากภาพที่สร้างจากเอไอยังไม่สมบูรณ์แบบแม้จะมีการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดก็ตาม
พบเนื้อหาที่คุณต้องการให้เอเอฟพีตรวจสอบ?
ติดต่อเรา
